Gastvrijheid kent zijn grenzen
(Bericht bijgewerkt op 18 augustus 2023)
Vrij staan met een kleine tot heel grote camper lijkt in Schotland weinig problemen te geven. Overal langs de toeristische routes zijn kleine tot zeer ruime parkeerplaatsen. En vraag je een Schot die in de omgeving woont of je er de nacht mag doorbrengen, dan zal hij tien tegen een zeggen: “No problem my friend, enjoy your stay!”
Zo was het altijd en zo zal het toch ook wel blijven?
Nou nee. Er hangen donkere wolken boven het gastvrije Schotland, vooral langs veel bereden toeristische routes. De oorzaak: de enorme toename van grote campers en het gedrag van een kleine groep camperaars. ‘Ze laten hun afvalwater overal zomaar weglopen (om van erger nog maar niet te spreken) en laten overal rotzooi in de natuur achter,’ hoor ik Schotten zeggen.
Picnicplaats bij Loch Maree, achter Torridon, waar je eventueel kunt overnachten
Google je op ‘free camping in Scotland’, dan kom je een aantal blogs en tijdschriftartikelen tegen, waarin deze problemen worden opgesomd. De grootste problemen ontstaan langs populaire routes, zoals de NorthCoast 500 en in gebieden in de Trossachs, bij Loch Lomond. Op steeds meer plekken geldt een kampeerverbod voor campers (in alle maten) en worden camperaars verplicht te overnachten op aangewezen en gecontroleerde plekken.
Het is duidelijk een kwestie van de goeden die onder de kwaden moeten lijden…
Maar: ‘wild camping’ is toch toegestaan volgens de Schotse wet?
Nee, dat ligt iets genuanceerder.
De Land Reform (Scotland) Act 2003 staat wild kamperen toe aan kampeerders die te voet, op de fiets of met ander, niet-gemotoriseerd, vervoer reizen. Kamperen met een camper valt hier dus niet onder.
Een tweede beperking is dat de kampeerder moet voldoen aan de Scottish Outdoor Acces Code. Belangrijke onderdelen daarvan zijn:
- Het gaat om lichtgewicht kamperen in kleine groepen
- Je mag geen overlast veroorzaken voor lokale bewoners
- Vraag toestemming aan de eigenaar van de grond (indien aanwezig)
- Kampeer niet langs de weg
- Laat geen sporen na, neem je afval mee
Er zijn meer voorwaarden, maar dit zijn de belangrijkste.
Korte stop in Shieldaig aan de NorthCoast500 voor een paar boodschappen
Draag bij aan de lokale economie
Wat ik veel tegenkom in commentaren in de pers en in blogs is dat de gemiddelde camperaar komt en gaat zonder dat de lokale middenstand er iets van merkt. De camperaar heeft zijn eigen eten en drinken bij zich. Je ziet ze zelden in de pub of in het plaatselijke restaurant. Of het zo is weet ik niet, maar dit is wel het beeld dat ik door lokale bewoners die ik spreek krijg voorgeschoteld. Ook kom ik het regelmatig tegen in blogs en nieuwsartikelen.
Dit alles draagt bij aan een steeds koeler wordende houding van de Schotten ten opzichte van camperaars. Het risico dat maatregelen worden genomen om campers te weren uit hun mooie natuur wordt daardoor steeds groter.
Misschien wordt de soep niet zo heet gegeten als hij hier wordt opgediend. Ik hoop het, want we willen allemaal wel eens aan zo’n schitterend loch staan, met hooguit een of twee camperende buren (of misschien wel alleen). Maar het is goed te weten dat het geen vanzelfsprekend recht is. Tot nu toe is het vooral te danken aan de gastvrijheid van die aardige Schotten. Houden zo, zou ik zeggen.
Aanvulling naar aanleiding van reactie van Maurice Leelie:
Net als Maurice Leelie, die hieronder een reactie plaatst over kamperen in het hoogseizoen, zijn er ongetwijfeld veel meer camperaars die liever op een camping staan, maar in het hoogseizoen moeilijk een plaats kunnen vinden. We hebben de campingdichtheid van West-Schotland onder de loep genomen en zijn het deels eens met de bevindingen van Maurice. Het aantal campings houdt niet over, maar als we turven in de app van Campercontact en op de website van de Camping & Caravanclub of Great Britain, dan lijkt het mee te vallen.
Dat is dan in tegenspraak met onze eigen ervaringen, n.b. buiten het hoogseizoen. Want wij hebben onze route meerdere malen moeten aanpassen, omdat campings gewoon vol waren. Als lid van de Camping Club kregen we voorrang op hun camping bij Inverewe, die langs de North Coast 500 ligt, en bemachtigden we de allerlaatste plaats op deze camping, ’s middags om een uur of drie, op een doordeweekse dag in het laagseizoen (begin juni). De beheerde vertelde ons dat er sinds de oprichting van de NC500 route vanaf vroeg in de middag een ware rush was op hun plaatsen, van maart tot eind oktober!! Zij waren ‘not amused..’
Overigens zagen wij ook dat parkeerplaatsen langs onze route al vroeg werden bezet door camperaars die de mooiste plaatsen niet wilden mislopen. We mochten er altijd bij komen staan, als we dat wilden. En zo vonden we, naast schaarse plekken op campings, soms ook een mooie en gezellige plek in het wild. Met de geruststellende gedachte dat we er niet alleen stonden.
Tja, jammer voor de lokale ondernemers: dat van dat eigen eten en drinken meebrengen. Ik wil ook gaan kamperen in Schotland met een buscamper maar wel degelijk genieten van de pubs (met live music) en de restaurants.