Whisky is booming business in Schotland. Producenten bouwen nieuwe distilleerderijen met grootse ontvangstruimten voor het bezoekende publiek. Een whiskytour is tegenwoordig een gewilde dagexcursie, waarvoor je soms zeer tijdig moet boeken.
Hoe anders was dat in 1984. Met vriend en collega Henk van Drunen wandelde ik door winters Speyside. We klopten aan bij The Glenlivet en Mortlach.
In de jaren tachtig stond de whiskyproductie in Schotland op een laag pitje. Veel kleine distilleerderijen hielden het hoofd nauwelijks boven water en werden opgekocht door grote, soms internationale producenten. De Malt Whisky Trail in Speyside ontstond in die tijd. Het leek de producenten een mooi promotiemiddel. Op de redactie van Op Pad bedachten we dat je zo’n whiskytrail ook moet kunnen lopen. Dan kon je ook gewoon drinken tussendoor, toch?
We liepen in een modieuze outfit door de besneeuwde Spey Valley. Met een test van kleding, schoenen en gamaschen konden we het nuttige met het aangename verenigen
Vanuit Aviemore reden we naar Nethy Bridge, waar we de auto mooi konden parkeren vlak bij een bushalte. Handig voor de terugreis. Het was eind novenber, een stralende dag. Via een besneeuwd boerenpad liepen we naar onze eerste pleisterplaats. Tent opzetten, een maaltijd van droogvoer klaarmaken en eten. Zodra de zon weg was, zakte de temperatuur in razend tempo. Na een klein slaapmutsje uit een heupflesje doken we diep we diep weg in onze slaapzakken.
Klimmen en dalen en dan: The Glenlivet
Na een stevige tippel door het berglandschap zagen we de pagodeschoorstenen van The Glenlivet voor ons opdoemen. We hadden niets besproken of gereserveerd, maar nadat we hadden aangeklopt en uitgelegd wat we van plan waren met onze whiskytour, werd de stoker – tegenwoordig noemen ze die heel mooi de ‘Malt Master’ – erbij gehaald. Hij had wel tijd om ons rond te leiden.
En zo kregen we het whiskyverhaal uit de eerste hand. Sterker nog, we mochten alles fotograferen en we mochten even proeven van het laatste destillaat, de ruwe whisky voordat het dan nog doorzichtige drankje in vaten wordt opgeslagen. Sterk spul!
Kom daar vandaag de dag eens om. Als we ons tijdens onze recente Schotlandreis melden bij de balie van The Glenlivet, krijgen we te horen dat we op z’n vroegst morgenochtend om 11 uur meekunnen met een rondleiding. En fotograferen? Nee, uitgesloten!
We liepen met volle bepakking: tent, slaapzak, matje en kookgerei. Overdag heerlijk in de zon, ’s avonds en ’s nachts bij -20°C. Maar na een paar glaasjes whisky merkten we daar weinig van!
Mortlach is purrrfect for morrying
In de loop van de nacht verandert het weer. Een lichte drizzle daalt op ons neer als we na de laatste tussenstop verder lopen naar Dufftown. De stokoude Mortlach whiskystokerij staat aan de rand van het stadje. We bellen aan bij een zware houten deur. Een grote man met verward haar en een linkeroog dat erg scheel de wereld in kijkt, doet open. We leggen uit dat we graag de distilleerderij willen bekijken. Hij stelt zich voor als de stoker en ja, hij heeft wel even tijd voor ons. We moeten onze oren spitsen, want zijn Schotse accent is voor ons bijna overstaanbaar. “Mortlach wordt heel veel gebruikt om te mengen met Canadese whisky,” vertelt hij. ‘En ook Johnny Walker krijgt z’n smaak van Mortlach. Want: Mortlach is purrrfect for morrying.” Hij moet het drie maal zeggen en uitleggen, voordat we begrijpen dat hij marrying, trouwen, mengen bedoelt.
Tijdens onze recente reis zag ik in de Whisky Castle in Tomintoul een fles Mortlach staan uit 1984. Ik stond er al bijna mee bij de kassa, toen Loes vroeg wat hij eigenlijk kostte. Ze zag een prijssticker op de onderkant en zei: “Zet die maar lekker terug!” 305 Engelse ponden vond ze een beetje teveel voor één flesje. Helaas moest ik haar gelijk geven.
